Taş duvarlar, peyzaj mimarisinin en önemli kuşatma elemanları içerisinde yer alır. Tarihin en eski bahçelerinden tutunda 21. yüzyılın modern bahçelerinde taş duvar tasarımları hala estetik etkinin en yoğun hissedildiği kuşatma elemanları içerisindedir.
Taş duvar; yaklaşık 40-50 cm derinlikte doğal taşların üst üste yerleştirilerek inşa edildiği bir duvar çeşididir. 40 cm’den 250 cm’ye kadar farklı yüksekliklerde tasarlanabilirler. Ülkemizde bölgesel ve yöresel farklılıklar gözlemlenebilen karakteristik duvar örnekleri de bulunmaktadır.
Taş duvar çeşitleri
Kullanılan malzeme ve yapılış şekillerine göre taş duvar çeşitleri 5 ana tür şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma aşağıdaki şekildedir.
Moloz taş duvarlar
Kaba yonu duvarlar
İnce yonu duvarlar
Kuru duvarlar
Kaplama duvarlar
Moloz taş duvarlar; bu tip duvarların yapımında moloz taşlar kullanılır. Yontulmamış moloz taşlar harç ile birlikte örülür. Genellikle kaba bir yapıya sahiptirler.
Kaba yonu duvarlar; bu taş duvar örneği taşların kaba bir şekilde yonulması ve harçla birlikte örülmesi ile elde edilir. Bu duvar tipi genellikle sıvanmadan tasarlanır. Kırsalda tasarlanan bahçe duvarları genellikle bu duvar tipine örnektir.
İnce yonu duvarlar; ince yonu yapılmış taşlar, düzenli bir sıra ile yatay olarak üst üste sıralanırlar. Aralarında harç kullanılır. Bu duvarda sıvama işlemi yapılmaz ve harç kalınlığı oldukça ince tutulur. Estetik etkisi yüksek taş duvar çeşitleri içerisinde yer alırlar. Peyzaj mimarisi tasarımlarında sıklıkla tercih edilen bir çeşittir.
Kuru duvarlar; bu duvarlar düşük maliyeleri ile tercih edilirler. Yapısı düz ve yassı olan taşların üst üste dizilmesi ile yapılırlar. Taşlar harç kullanılmadan dizilir. Sade ve estetik etkisi yüksek taş duvar çeşitleri içerisinde yer alan bir diğer türdür. İstinat duvarı olarak da kullanımları gerçekleştirilir. Tutma güçleri azdır.
Kaplama duvarlar; taş duvarlar içerisinde maliyeti en yüksek olan çeşittir. Bu duvarlar, tuğla ve moloz taşlar kullanılarak inşası gerçekleştirilmiş olan duvarların, şık ve estetik etkisi yüksek doğal taşlar ile kaplanması ile yapılırlar. Kaplamada kullanılan doğal taşların maliyeti genellikle yüksektir. Bütçesi yüksek olan peyzaj tasarımları için tercih edilirler. Çok zarif ve şık örnekleri mevcuttur. Özellikle kentsel konut alanlarının peyzaj tasarımlarında oldukça başarılı sonuçlar doğururlar.
