Zambak Liliaceae ailesine ait bir süs bitkisidir. Çoğunlukla dış mekan süs bitkisi olarak kullanılmakla birlikte zambak bakımı bazı türlerde iç mekanlarda da gerçekleştirilir. Latincesi adı Lilium olan zambak, çok yıllık bir bitkidir. Bitkinin 110’dan fazla farklı türü bulunmaktadır. Gösterişli ve iri çiçekleri ile etkili bir süs bitkisidir. Çiçekleri güzel kokulu ve farklı renktedirler. Yaygın olarak beyaz çiçekli olanı bilinse de sarı, pembe, mor ve kırmızı renklerde çiçekli olan türleri de mevcuttur. Kuzey yarım kürenin ılıman bölgelerinde yayılış gösterir. Soğanlı bir bitki olan Liliumgeleneksel tıpta da yer almıştır.
Zambak bakımı nasıl yapılır, nelere dikkat etmek gerekir?
Zambak direk güneş ışığından hoşlanmayan bir bitkidir. Bulunduğu ortamın dolaylı güneş ışığı almasına özen gösterilmelidir. Direk güneş ışığı bitkinin iri çiçeklerine zarar vermektedir. Ilıman iklimlerin çiçeğidir. Aşırı sıcaktan ve aşırı soğuktan zarar görür. Zambak bakımı yapılırken alanın hava akımının az olduğu rüzgarsız bir yer olması ile daha sağlıklı bitkiler elde edilir. Sulama yapılırken ise bitkinin toprağının kurumasını beklemek gerekmektedir. Toprak kuruyunca sulama yapılmalı aşırı sulamadan kaçınmalıdır.
Zambak bakımı için bir diğer önemli konuda toprak seçimidir. Bitkinin toprağının geçirgen yapıda olması gerekir. Basık ve kuru toraklardan hoşlanmaz. Bahçe toprağına hafif kum eklenerek geçirgen bir yapı elde edilebilir. Yetiştirme alanı genellikle bahçeler olsa da bazı durumlarda saksıda zambak yetiştirme de yapılabilmektedir. Saksıda zambak yetiştirmek için saksı seçiminde saksının çapının en az 20-25 cm olması gerekmektedir. Dar bir saksı Lilium bitkisi için doğru bir yaşam alanı olmayacaktır.
Zambak çoğaltma nasıl yapılır?
Zambak yetiştirme genellikle soğandan yapılır. Soğanları toprağın derinine ekmek gerekmektedir. Derine ekilen soğanlar önce yaprak açar filizlenir daha sonra çiçek açar. Bitki kış aylarında yapraklarını dökerek uykuya geçmektedir. Bu durumda bitkinin üst aksanı ölse de toprak altında kalan soğan kendini korumaya alarak uykuya geçer. Çok soğuk iklimlerde kış aylarında soğanı soğuktan korumak gerekmektedir. Bitki soğanı daha sonra ilkbaharın gelmesi ile birlikte yeniden yapraklanarak çiçek açmaya başlayacaktır. Bir diğer zambak yetiştirme yöntemi ise kökten ayırma ile gerçekleştirilir. Nisan aylarında kökten ayırma yöntemi ile yeni zambaklar elde edilebilir.
